آذربایجان غربی یکی از استان‌های فعال در حوزه تولید فرش در کشور به شمار می رود که در سال های اخیر با برندسازی خوبی که صورت گرفته، شهرت فرش این منطقه به لحاظ زیبایی، نقش و کیفیت مواد اولیه در ایران و جهان شناخته شده و انواع فرش‌های دستباف در طرح‌های قبا، ماهی، نقشه، افشار و فرش تمام ابریشم توسط فعالان این بخش در آذربایجان‌غربی تولید و روانه بازار می‌شود.
به گزارش روابط عمومی اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش ایران، به نقل از گزارش خبرنگار ایلنا، آذربایجان غربی با داشتن ۲۲۴ واحد کارگاه تولید فرش دستباف و کارگاه‌های خانگی برای ۷۲ هزار نفر شغل پایدار ایجاد کرده است.فرش دستباف این استان به دلیل جایگاه ویژه‌ای که از گذشته تاکنون داشته است، می‌تواند برای توسعه صادرات در منطقه نقش مهمی داشته باشد اما باید همتی مضاعف ایجاد شود تا فرش تولیدی استان با نام خود استان در بازارها حضور یابد و این امر نیازمند توجه بیش از پیش مسئولان است.
دستمزد پایین و نوسان قیمت مواد اولیه
یک کارشناس حوزه فرش دستبافت در گفت و گو با ایلنا،اظهار کرد: وضعیت فرش دستبافت نابسامان بوده و این ناشی از نوسانات قیمت مواد اولیه و تأثیرگذاری آن در قیمت تمام شده است، این افزایش قیمت، قدرت خرید اقشار جامعه را پایین آورده و رغبت کمتری به خرید فرش دستبافت نشان می دهند.
رقیه رزاقی گفت: همچنین امروزه شاهد کاهش تولید فرش دستبافت در سایز های بزرگ و افزایش تولید تابلو فرش و یا فرش‌های سایز کوچک هستیم.
وی ادامه داد: از عمده مشکلات قالیبافان می توان به دستمزد و درآمد پایین آنها و نوسانات قیمت مواد اولیه که متأسفانه در یک فاصله زمانی کوتاه، قیمت ها دو یا سه برابر شده اشاره کرد که این امر منجر به عدم ثبات در قیمت گذاری و تعیین قیمت نهایی فرش می شود.
این کارشناس حوزه فرش دستبافت افزود: همچنین بیمه یکی دیگر از مشکلات قالیبافان استان است، به طوری‌که‌تعداد زیادی قالیباف از بیمه‌تأمین‌اجتماعی‌بی‌بهره هستند و همین امر موجب شده نسل‌جوان‌رغبت‌چندانی برای قالیبافی‌و تولید‌فرش دستبافت نداشته باشند.
وی‌افزود: متاسفانه‌تسهیلات اعطایی‌به بافندگان‌نیز مناسب‌نیست و بافندگان با مشکل تهیه مواد اولیه و سرمایه در گردش مواجه هستند.
رزاقی با اشاره به اینکه بیماری کرونا در دو بعد تولید و فروش تأثیرگذار بوده است، افزود: بعد داخلی آن از جهت فضای کم کارگاه ها است که در برخی مواقع، منجر به تعطیلی این کارگاه‌‌ها و تولید کمتر شد و بافندگان هم بیکار شدند اما در بعد فروش، بیشتر کشورها مرزهای خود را به دلیل شیوع بیماری بستند و در بازارهای داخلی هم تعطیلی مراکز خرید و عدم مراجعه عموم به بازارها منجر به کاهش فروش فرش دستبافت شد.
کم‌رنگ شدن صادرات فرش نسبت به سال‌های گذشته
به گفته این کارشناس فرش دستبافت، صادرات فرش نسبت به سال‌های گذشته کم رنگ‌تر شده و از دلایل این امر می توان به تحریم های جهانی و تحریم های بانکی اشاره کرد که عملا نقل و انتقال مالی را ناممکن کرده است
رزاقی گفت: وجود رقبای سرسخت جهانی، عدم نوآوری در طرح، رنگ و سایز فرش های دستبافت، عدم ثبات قیمت ارز و نوسان قیمت مواد اولیه درنهایت منجر به نوسان در قیمت تمام شده فرش ها و نیز مشخص نشدن قیمت نهایی برای انعقاد قرار داد با طرف‌های خارجی شده است.
مشکلات قالیبافان بی‌شمار است
یکی از بافندگان فرش دستبافت هم در گفت و گو با ایلنا،گفت: قالیبافی را از مادرم آموخته ام و اکنون ۱۹ سال است که در این حوزه فعالیت دارم اما در قبال زحمات زیاد و عارضه های جسمانی، درآمد حاصل از این شغل کفاف خرج و مخارج زندگی ام را نمی دهد.
وحیده‌احمدزاده ادامه داد: قالیبافی مشکلات اقتصادی خود را به همراه دارد که علاوه بر این، نبود یک بیمه کامل برای کسی که بیشتر عمر خود را پشت دار قالی گذرانده است مهم ترین مشکلی است که ما داریم.
وی، افزود: مشکلات در این حوزه یکی دو تا نیست؛ تهیه مواد اولیه و تورم موجود از دیگر مشکلات مهمی است که کمر قالیباف را خم می کند. از مسئولان و نمایندگان مجلس درخواست داریم تا فکری به حال و روز قالیبافان داشته باشند چراکه قالیبافی هنر بی بدیل در آذربایجان غربی است و باید مشکلات در آن خاتمه یابد.
تنها 12 هزار نفر از قالیبافان استان بیمه هستند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی گفت: ۷۲ هزار نفر در حوزه فرش دستبافت آذربایجان‌غربی فعالیت دارند که از این تعداد فقط ۱۷ هزار نفر از خدمات بیمه ای بهره مند هستند.
غلامرضا بابایی افزود: در حال حاضر ۱۲ هزار و ۷۰۸ نفر از قالیبافان زیر پوشش خدمات بیمه تأمین اجتماعی و چهار هزار و ۶۰۹ نفر نیز از بیمه روستایی و عشایری بهره می‌برند.
رئیس سازمان صنعت،معدن تجارت آذربایجان غربی، در مورد بیمه نشدن تعدادی از قالیبافان استان گفت: سازمان تأمین اجتماعی به علت نداشتن بودجه از بیمه کردن این افراد معذور است و بقیه این افراد از طریق بیمه روستایی و عشایری بیمه می‌شوند.
بابایی گفت: قالیبافان آذربایجان‌غربی از این پس از مزایای بیمه تکمیلی برخوردار می شوند و این طرح درمانی به صورت پایلوت در مرکز استان در حال اجراست.
بابایی با بیان اینکه اغلب فرش‌باف‌ها به بیماری مفصلی دچار می‌شوند و توجه به تامین هزینه‌های درمانی آنها یکی از موضوعات مهم است، اعلام کرد: ۴ هزار نفر از قالی بافان استان از مزایای بیمه تکمیلی درمانی برخوردار هستند.
۵۰۰ نفر از قالیبافان مهاباد به بیمه عشایری معرفی شدند
رئیس اتحادیه قالیبافان مهاباد نیز در گفت و گو با ایلنا، اظهار کرد: در طول ۱۱ ماه گذشته یک هزار و ۶۱ نفر قالیباف برای بهره مندی از بیمه تکمیلی معرفی شده اند.
چیا قربانی اقدم ادامه داد: همچنین ۵۰۰ نفر از قالیبافان مهاباد نیز به بیمه عشایر و روستایی معرفی شده اند.
وی افزود: تاکنون۲۸۹ میلیون تومان تسهیلات مشاغل خانگی به تعداد ۲۲ نفر قالیبافان و مبلغ ۱۸۰ میلیون تومان تسهیلات به ۳ نفر از تولیدکنندگان این شهرستان پرداخت شده است.
